1 Huraikan peranan Adat Perpatih dan Adat
Temenggung dalam kalangan masyarakat Melayu sebelum campur tangan British. [20]
Pengenalan
Adat ialah undang-undang tidak bertulis
yang diamalkan secara turun-temurun. Adat juga
merupakan peraturan yang
berdasarkan kebiasaan dalam masyarakat. Terdapat dua undang-undang adat di
Tanah Melayu, iaitu Adat Perpatih dan Adat Temenggung. Kedua-dua adat ini
dipercayai berasal dari Sumatera, Indonesia. Adat Perpatih diasaskan oleh Datuk
Perpatih Nan Sebatang yang berasal dari Pagar Ruyong dan diamalkan di Negeri
Sembilan serta kawasan Naning. Adat Temenggung pula diasaskan oleh Datuk
Ketemenggungan yang berasal dari Palembang dan diamalkan di semua negeri Melayu
yang lain. Kedua-dua adat ini banyak dipengaruhi oleh agama Hindu dan
kemudiannya secara beransur-ansur berubah kepada hukum syarak mengikut mazhab
Syafie. Adat Perpatih dan Adat Temenggung mempunyai peranan yang berbeza dari
aspek politik, ekonomi, sosial dan perundangan.
Dari segi politik, Adat Perpatih
mengamalkan sistem pemerintahan secara demokrasi dan
permuafakatan. Pemimpin dipilih
dan dilantik melalui wakil daripada setiap suku. Anak Buah
akan melantik Buapak dan Buapak
pula akan memilih Lembaga. Lembaga akan memilih Undang dan Undang akan melantik
Yamtuan Besar. Sistem pemilihan pemimpin dalam Adat Perpatih jelas menunjukkan
kuasa dibahagikan antara Undang, Lembaga dengan Buapak. Walaupun Yamtuan Besar
berlindak sebagai sultan tetapi baginda tidak mempunyai kuasa dan tidak berhak
melantik orang besar di negeri-negeri lain. Sebaliknya, pelantikan tersebut
dibuat berpandukan hierarki yang lebih bawah daripada Yamtuan Besar. Setiap keputusan
yang diambil oleh Yamtuan Besar adalah berasaskan keputusan yang dibuat bersama
dengan Undang.
Dari segi ekonomi, Adat Perpatih bersifat
matrilineal, iaitu keutamaan diberi kepada kaum wanita. Dalam adat ini,
kedudukan kaum wanita lebih tinggi daripada kaum lelaki. Harta pusaka
diperturunkan menerusi garis keturunan sebelah perempuan atau sebelah ibu.
Harta pusaka daripada pihak ibu sebagai pengasas akan diwariskan kepada anak
perempuannya. Suami tidak berhak memilikiharta pusaka keluarga. Sekiranya tidak
mempunyai anak perempuan, maka hartanya akan diwariskan kepada adik perempuan
dan seterusnya. Kaum lelaki hanya berhak ke atas urusan pentadbiran keluarga
sahaja.
Dari segi sosial, Adat Perpatih
mengamalkan cara hidup bersuku-suku, iaitu hidup secara
berkeluarga. Setiap suku
menggunakan nama-nama tertentu. Masyarakat ini mengamalkan perkahwinan mengikut
eksogami, iaitu adat atau perbuatan mengahwini seseorang daripada suku kaum
lain contohnya Suku Batu Hampar dengan Tanah Datar sekali gus melarang
perkahwinan dengan suku yang sama. Perkahwinan mestilah daripada suku yang
berlainan kerana menganggap setiap ahli suku adalah bersaudara. Selepas
perkahwinan, si lelaki akan meninggalkan kampung halamannya dan menetap di
kawasan ibu isterinya sebagai semenda. Semenda perlu mendirikan rumah bagi
isteri dan anak-anaknya di atas tanah yang dimiliki oleh keluarga isteri. Jika
berlaku penceraian, semenda tidak mempunyai sebarang hak ke atas anaknya kerana
berada dalam kelompok rumpun ibu.
Dalam bidang perundangan, Adat Perpatih
mementingkan penyelesaian yang akan memuaskan hati pihak mangsa dan pesalah.
Hukuman yang diberi berlujuan membaiki keadaan, iaitu berbentuk pemulihan dan
bukannya untuk menghukum.Undang-undang jenayah Adat Perpatih adalah bertimbang
rasa dan berperikemanusiaan. Hukuman berat tidak
digalakkan dalam Adat Perpatih.
Seorang pesalah akan didenda mengikut kesalahannya dan perlu membayar ganti
rugi kepada mangsa. Hukuman tersebut dilaksanakan adalah untuk menyedarkan
pesalah supaya tidak mengulangi kesalahan pada masa hadapan.
Selain daripada Adat Perpatih, Adat
Temenggung jrga mempunyai ciri-ciri dan peranannya yang tersendiri dari segi
politik, ekonomi, sosial dan perundangan. Dari segi politik, Adat Temenggung
bersifat autokratik, iaitu pemusatan kuasa di tangan sultan atau raja. Sultan
merupakan tonggak sistem pemerintahan diikuti oleh kerabat diraja dan pembesar.
Pembesar dilantik oleh sultan dan memerintah sebagai wakil sultan.Jawatan
sultan bersifat warisan, iaitu digantikan oleh putera sulung. Kedudukan raja
sangat istirnewa dan diperkukuh dengan konsep daulat, penggunaan
lambang-lambang tertentu dan menjadi simbol perpaduan rakyat.
Dari segi ekonomi, Adat Temenggung
mementingkan kaum lelaki dalam pewarisan harta
pusaka kerana dipengaruhi oleh
hukum agama Islam. Adat ini mengutamakan jurai keturunan
lelaki. Jika berlaku
penceraian, pembahagian harta adalah berlandaskan hukum syarak. Harta
sepencarian akan dibahagikan
sama banyak, manakala bagi isteri yang tidak bekerja pula akan diberi satu
pertiga daripada harta. Bagi harta asal pula akan dikernbalikan kepada
pemiliknya.
Dalam bidang sosial, Adat Temenggung
bersifat patrilineal, iaitu berkaitan dengan hubungan keturunan atau
kekeluargaan mengikut garis keturunan sebelah lelaki atau bapa. Sejajar dengan
prinsip hukum faraid dalam Islam, lelaki diberikan keutamaan dan diiktiraf
sebagai ketua keluarga.Menurut adat ini, sistem kekeluargaan
mengikutsebelah ayah . Adat Temenggung
membenarkan perkahwinan dengan sesiapa sahaja asalkan tidak bercanggah dengan
hukum syarak. Apabila seorang lelaki berkahwin,isterinya akan menjadi ahli
keluarga suaminya.
Dalam segi perundangan, hukuman dikenakan
mengikut Adat Temenggung adalah bertujuan menghukum. Hukuman yang berat dan
tegas dilaksanakan untuk memberikan pengajaran dan iktibar kepada orang lain.
Jenis hukuman yang dikenakan adalah berbentuk pembalasan kepada si pesalah.
Hukuman paling berat yang dilaksanakan ialah hukuman bunuh. Sultan melaksanakan
hukuman tetapi pembesar atau penghulu boleh melakukannya sekiranya mendapat
mandat daripada sultan. Walau bagaimanapun, hukuman mati hanya
boleh dijatuhi oleh sultan
sahaja.
Adat Perpatih dan Adat Temenggung masih
diamalkan sehinggalah berlakunya campur tangan British di Tanah Melayu.
Pemerintahan British memberikan kesan kepada kedua-dua jenis adat ini. Selepas
campur tangan British, adat-adat ini tidak lagi penting kerana British
menggantikannya dengan undang-undang Barat.
2. Terangkan usaha-usaha yang
dilaksanakan oleh Kaum Muda untuk
membangkitkan
kesedaran nasionalisme di Tanah Melayu pada abad ke-20. [20]
Pengenalan
Penglibatan Kaum Muda yang
telah memulakan Gerakan Islah dalam gagasan nasionalisme di Tanah Melayu
bermula pada awal abad ke-20. Gerakan Islah dipimpin oleh golongan reformis
Islam pada awal abad ke-20. Gerakan ini dipimpin oleh golongan reformis yang
berpendidikan Arab dari Timur Tengah khususnya di Mesir. Antara tokoh gerakan
yang terkenal ialah Syeikh Muhammad Tahir bin Jalaluddin, Haji Abbas bin
Muhammad Taha dan Syed Syeikh Ahmad al-Hadi. Golongan ini mendapat ilham dan
inspirasi daripada gerakan pemulihan lslam dan gerakan Pan-Islamisme yang
tersebar di Mesir dan Turki.
Kemunculan gerakan Kaum Muda di Tanah
Melayu disebabkan oleh keadaan
sosioekonomi masyarakat Melayu pada masa itu. Selain itu, gerakan Kaum Muda
juga berusaha untuk membangkitkan semangat nasionalisme, menentang perluasan
kuasa dan pengaruh British. Golongan ini juga berjuang menghapuskan persaingan
ekonomi dari kaum-kaum lain. Mereka menyeru masyarakat Melayu agar kembali
berpegang kepada ajaran Islam yang sebenar berlandaskan al-Quran dan hadis.
Antara usaha terawal yang diambil oleh
Kaum Muda ialah pengasasan akhbar Al-Iman pada 22 Julai 1906 di Singapura.
Akhbar ini memberikan sumbangan dalam pemulihan agama. Al-lmam juga mengandungi
idea-idea perubahan sosial seperti kepentingan pendidikan dan ekonomi orang Melalu
serta emansipasi, iaitu pemberian hak yang sama untuk golongan wanita khususnya
peluang mendapatkan pendidikan.
Kaum Muda juga mendirikan masjid dan
beberapa buah madrasah untuk menyebarkan idea mereka dengan lebih berkesan
seperti Madrasah al-Hadi dan Madrasah al-Masyhur al-Islamiah di Pulau Pinang.
Mereka juga mendirikan Madrasah al-Diniah di Perak. Selain menyebarkan
idea-idea pembaharuan dengan lebih berkesan, Kaum Muda juga menekankan
pendidikan akademik seperti mata pelajaran Sains dan bahasa Inggeris.
Pendidikan moden diberi bagi meningkatkan kemajuan dalam bidang ekonomi dan
sosial. Masyarakat Melayu juga digalakkan supaya melibatkan diri dalam bidang
perdagangan.
Kaum Muda juga berpendapat bahawa orang
Melayu harus menceburi dalam bidang perniagaan kerana ia bersesuaian dengan
ajaran Islam yang sebenar. Kaum Muda juga menggesa bangsaMelayu menggunakan
kemudahan kewangan yang disediakan oleh bank-bank dan syarikat kerjasama di
Tanah Melayu.
Kaum Muda juga bersifat anti penjajah dan
mengutuk dasar penjajah Inggeris yang berat sebelah dan tidak
berperikemanusiaan. Kaum Muda berusaha membangkitkan semangat nasionalisma di
kalangan orang Melayu supaya memperjuangkan kebebasan dari penjajah. Sikap ini
timbul kerana kerajaan Inggeris untuk meningkatkan taraf hidup orang Melayu
dalam bidang politik, ekonomi dan sosial. Kerajaan British juga tidak
mengindahkan soal pelajaran untuk membolehkan orang Melayu mencapai taraf hidup
yang lebih tinggi.
Inggeris hanya menyediakan sistem
pelajaran asas iaitu membaca, menulis dan mengira. Pelajaran menengah tidak
dipentingkan, malahan orang Melayu yang berpendidikan tinggi tidak berpeluang
menjawat jawatan tinggi dalam pentadbiran Inggeris. Semua jawatan tinggi
dibolot oleh pegawai-pegawai Inggeris. Dasar diskriminasi ini membangkitkan
perasaan anti penjajah di kalangan Kaum Muda.
Kaum Muda juga memainkan sentimen
terhadap golongan raja-raja dan pembesar Melayu. Golongan ini diingatkan
kewajipan mereka terhadap rakyat yang diperintah oleh mereka. Raja-raja dan
pembesar Melayu digesa memelihara kepentingan sosial, ekonomi dan politik serta
hak-hak istimewa kaum Melayu. Kaum Muda menggesa kaum pemerintah dan juga
rakyat menubuhkan persatuan yang berunsurkan politik atau separuh politik untuk
memajukan pendidikan dan ekonomi orang Melayu.
Perjuangan Kaum Muda mendapat tentangan hebat daripada Kaum Tua
yang terdiri daripada guru agama yang mempunyai kepercayaan kolot dan golongan
elit Melayu tradisional. Kaum Tua menuduh Kaum Muda terpesong dari akidah .
Idea-idea mereka dikutuk dan mereka dianggap sebagai kafir atau qadiani. Kaum
Tua melarang Kaum Muda daripada berkutbah di masjid-masjid di Tanah Melayu.
Walau bagaimanapun idea Kaum Muda menimbulkan kesan yang besar dalam membangkitkan
kesedaran orang-orang Melayu untuk maju dalam bidang agama, sosial, ekonomi dan
politik.
KESIMPULAN
Kaum Muda telah memperjuangkan kemajuan
bangsa Melayu dalam bidang agama,sosial, ekonomi dan politik. Kaum Muda juga
berjaya menyedarkan orang Melayu supaya membaiki kemunduran mereka dalam
bidang-bidang tersebut. Kaum Muda juga menggesa orang Melayu bangkit memajukan
taraf hidup mereka dan membebaskan diri dari belenggu penjajah British.
Perjuangan Kaum Muda menjadi asas bagi penubuhan persatuan politik dan separuh
politik di Tanah Melayu pada tahun 1930-an. Kaum Muda gagal
meluaskan pengaruh di Negeri-Negeri Melayu kerana mendapat tentangan dari Kaum Tua.
3 Terangkan sumbangan Tunku
Abdul Rahman Putra al-Haj dalam bidang politik sejak
dilantik menjadi Presiden UMNO pada tahun
1951. [20]
Pengenalan
Tunku Abdul Rahman Putra al-Haj
lahir pada 8 Februari 1903. Beliau merupakan putera ketujuh Sultan Abdul Halim
Shah iaitu Sultan Kedah yang ke-24. Beliau belajar di sekolah Melayu sebelum berpindah
ke Penang Free School. Pada tahun 1919, beliau melanjutkan pelajaran ke St
Catherine's College. Pada tahun 1925, beliau lulus dari Universiti Cambridge.
Beliau merupakan anak Melayu pertama yang mendapat kelulusan universiti dari
England.
Kemudiannya, Tunku menyertai perkhidmatan
awam di Kedah dan pernah befiugas sebagai pegawai daerah di Kuala Muda, Padang
Terap, Langkawi dan Kulim. Beliau kemudiannya melanjutkan pelajaran dalam
bidang undang-undang di Inner Temple dan ditauliahkan sebagai peguam pada tahun
1949. Pada tahun tersebut juga Tunku telah menyertai UMNO dan dipilih sebagai
ketua UMNO negeri Kedah. Pada 26 Ogos 1951,Tunku dipilih sebagai Presiden UMNO
peringkat kebangsaan setelah Dato' Onn Ja'afar meletak jawatan. Sebelum dipilih
sebagai Presiden, Tunku memang sangat aktif dalam bidang politik.
Beliau bersama-sama dengan raja-raja
Melayu dan orang Melayu menentang Malayan Union.Antara usaha awal Tunku ialah
langkah-langkah untuk mewujudkan perpaduan sebelum memperjuangkan kemerdekaan.
Beliau telah mengadakan pakatan murni demi memupuk perpaduan kaum. Beliau telah
menganjurkan konvensyen kebangsaan bersama-sama dengan MCA pada tahun 1954.
Pada tahun 1955. Parli Perikatan telah
dibentuk iaitu gabungan UMNO, MCA dan MlC. Dalam pilihan raya Majlis
Perundangan Persekutuan, Parti Perikatan berjaya mencapai kemenangan cemerlang
dengan memenangi 5l buah kerusi. Kemenangan itu menyebabkan Tunku dilantik
sebagai Ketua Menteri Persekutuan Tanah Melayu.
Pada tahun 1956, Tunku mengetuai
rombongan ke London untuk menuntut semula kedaulatan negara daripada kerajaan
Britian. Perjanjian kemerdekaan ditandatangani di London pada 8 Februari 1 956.
Tarikh kemerdekaan ditetapkan pada 31 Oktober 1957. Sebuah suruhanjaya iaitu
Suruhanjaya Reid dibentuk untuk mengkaji perlembagaan bagi Tanah Melayu.
Selepas merdeka Tunku dilantik sebagai
Perdana Menteri pertama. Beliau terus memimpin Parti Perikatan dalam tiga
pilihan raya iaitu pada tahun 1959, 1964 dan 1969. Kepimpinan Tunku adalah
faktor yang mendorong Tanah Melayu berjaya mencapai kemerdekaan tanpa
pertumpahan darah.Dasar toleransi dan taktik permuafakatan kaum beliau
menunjukkan keunggulan beliau sebagai seorang pemimpin yang bijak.
Sumbangan Tunku yang lain ialah usaha
beliau dalam menamatkan ancaman komunis di Tanah Melayu. Beliau sanggup
mengadakan Rundingan Baling dan bertemu dengan Chin Peng. Hal ini jelas
membuktikan bahawa beliau adalah seorang pemimpin yang mengambil berat tentang
keamanan dan keselamatan negara. Rundingan Baling telah berlangsung di Sekolah
Rendah Baling pada 28 Disember 1955. Rundingan ini tidak berjaya kerana Tunku
enggan mengiktiraf PKM sebagai parli politik yang sah. Namun demikian,
perjuangan PKM
bertambah lemah kerana tidak
mendapat sokongan daripada penduduk tempatan yang sudah pun yakin terhadap
pemerintahan Tunku. Malahan terdapat gerila PKM yang menyerah diri dan ada juga
yang melarikan diri ke sempadan Thailand. Ancaman komunis tamat semasa
pemerintahan Tunku dan darurat diisytiharkan tamat pada tahun 1960.
Sumbangan politik Tunku yang masih
disanjung tinggi ialah usaha beliau membentuk Gagasan Malaysia. Pada 27 Mei
1961, Tunku telah mengemukakan idea
pembentukan Malaysia di Hotel Adelphi Singapura. Tujuan beliau adalah untuk
menjamin kekukuhan politik, keselamatan, ekonon.ri dan sosial semua negara yang
terlibat. pada peringkat awal, gabungan ini melibatkan Tanah Melayu, Singapura,
Sabah. Sarawak dan Brunei tetapi kemudiannya Brunei telah menarik diri kerana
rnenghadapi pemberontakan daripada rakyat yang dipirnpin oleh A.M.Azahari
selain disebabkan isu hasil minyak.
Pembentukan Gagasan Malaysia juga
mendapat reaksi negatif dari negara jiran seperti Filipina dan Indonesia yang
kemudiannya melancarkan konfrontasi. Tunku dengan kebijaksanaannya berjaya
mengatasi segala cabaran ini dengan mendapat sokongan padu dari
rakyat, kerajaan British dan
PBB. pada l6 Septernber I963, Persekutuan Malaysia telah dibentuk dan Tunku
digelar 'Bapa Malalsia'.
Tunku juga telah merintis jalan dalarn
menggubal dasar luar negara dengan rrengarnbil kira beberapa faktor penting.
Pada peringkat awal kemedekaan, beliau mengamalkan dasar probarat dan
antikomunis.Dasar ini dapat menjamin kedauiatan negara daripada ancaman musuh.
Pada masa yang sarna, dasar ini dapat menjamin kestabilan politik dan ekonomi
negara.
Tunku juga menjalinkan hubungan baik
dengan negara jiran dengan mencadangkan penubuhan ASA dan MAPHILINDO. Tujuan
pertubuhan-pertubuhan tersebut adalah untuk rneningkatkan persahabatan dan
penyertaan dalam ASEAN. ASEAN yang dibentuk pada tahun 1967 bertujuan
mewujudkan hubungan serantau yang baru.
Sumbangan politik Tunku yang amat besar
ialah penyertaan beliau dalam pentubuhan Pertubuhan Persidangan Islam (OIC).
Bagi menghargai sumbangannya, Tunku telah dilantik sebagai Setiausaha Agung OIC
yang pertama. Tunku berusaha mendapatkan kerjasama OIC untuk menyelesaikan
peperangan Iran-lraq. pada masa yang sama Malaysia juga rnenyokong perjuangan
rakyat palestin dalam memerangi kezaliman rejim lsrael. Tunku juga menubuhkan
Bank Pembangunan Islam yang rnemberi bantuan kewangan kepada negara anggota
OIC.
Selain dari itu, Tunku juga mementingkan
hubungan antarabangsa. Malaysia bergerak aktif dalam badan-badan antarabangsa
seperti PBB dan Komanwel Tunku telah menghantar misi perdamaian dan kearnanan
ke Congo pada tahun 1961. Beliau juga sangat menghormati hak asasi manusia dan
ini digambarkan dalam usaha beliau mengkritik keras DasarAparteid di Afrika
Selatan sehingga negara tersebut disingkirkan daripada Komanwel.
Kesimpulannya, Tunku Abdul Rahman
merupakan seorang pemimpin yang berwibawa dan berkaliber.Beliau mempunyai
pandangan jauh untuk membawa Malaysia ke arah kemajuan dan kegemilangan.
Usaha-usaha Tunku rnenunjukkan beliau seorang pemimpin yang berjiwa rakyat dan
sangat mementingkan perpaduan kaum. Tunku telah meninggal dunia pada 6 Disember
1990. Narrun, sumbangan besar Tunku sebagai 'Bapa Kemerdekaan' dan .Bapa
Malaysia tetap dikenang oleh setiap rakyat Malaysia.
No comments:
Post a Comment