Piagam Madinah

1.3 Sistem pemerintahan Nabi Muhammad SAW abad ke-7M

Oleh- AHMAD BIN YAAKOB

Pengertian Piagam Madinah

Piagam Madinah /Mithaq al-Madinah/al-Sahifah- merujuk kepada perlembagaan bertulis berkenaan hak dan tanggungjawab pemerintah dan oang yang diperintah

a.Kandungan Piagam Madinah

Penduduk Madinah terdiri daripada pelbagai lapisan masyarakat yang berbeza dari segi agama dan budaya seperti orang Islam,Yahudi dan Musyrikin. Mereka sememangnya memerlukan sebuah undang-undang bagi menjamin kesejahteraan dan keamanan hidup.

       Nabi Muhammad SAW telah membentuk Piagam Madinah untuk menjadi pedoman sebuah negara berdaulat setelah berjaya mempersaudarakan golongan Muhajirin dan Ansar. Undang-undang ini dipanggil Sahifah Madinah atau Piagam Madinah yang digubal pada tahun pertama dan kedua Hijrah. Undang-undang ini melibatkan perjanjian antara penduduk Madinah, iaitu antara orang Islam sesama Islam (Muhajirin dan Ansar) dan antara orang Islam dengan kaum Yahudi.

       Piagam ini digubal berdasarkan wahyu dan norma-norma masyarakat pada waktu itu yang terdiri daripada orang Islam dan bukan Islam. Kaum Yahudi pada mulanya memberikan

sambutan yang baik.Baginda telah berusaha untuk mendapatkan sokongan mereka.Baginda telah membentuk undang-undang yang dikenali sebagai sahdah setelah kedua-dua pihak saling mempercayai.

       Piagam yang dirangka oleh Nabi Muhammad SAW merupakan piagam pertama di dunia yang mantap dari aspek isi kandungannya kerana mampu memenuhi tujuan dan objektif berhubung kewajipan dan tanggungiawab pemerintah rakyat serta keperluan-keperluan lain .[1]

Pembahagian Piagam Madinah

a)Bahagian pertama mengandungi 23 fasal menyentuh tentang hubungan sesama umat Islam dan tangungjawab sesama umat Islam dan tanggungjawab sesama mereka.

b)Bahagian kedua mengandungi 24 Fasal melibatkan kaum Yahudi dan tanggungjawab mereka tehadap negara Islam Madinah.

Tiga golongan utama yang telibat dengan Piagam Madinah iaitu Muhajiin, Ansa dan Yahudi.[2] 

(a) Fasal I merupakan pengenalan kepada piagam ini dan mengakui tentang keesaan Allah SWT dan kerasulan Nabi Muhammad SAW.

(b) Fasal 2 hingga 11 menerangkan kedudukan kaum-kaum dalam negara Islam Madinah.

(c) Fasal l2,hingga 23 menerangkan kewajipan umat Islam dari segi tanggungiawab sesama sendiri dan perkara-perkara yang patut dilakukan dan yang patut ditinggalkan.

(d) Fasal 24hingga 38 merupakan fasal yang menyebut kedudukan kaum Yahudi dalam negara Islam Madinah.

(e) Fasal 39 hingga 47 pula menerangkan kedudukan Yathrib (Madinah) sebagai sebuah kota yang suci dan harus dipertahankan oleh penduduknya dalam segala peperangan.[3]

Kandungan Utama Piagam Madinah

A)Rasulullah SAW sebagai pemimpin masyarakat dan ketua negara. Ini membolehkan baginda menentukan hala tuju kerajaan dan rakyat. Masalah hubungan antara Islam dan bukan Islam dirujuk kepada baginda untuk penyelesaian. Ketua-ketua kaum pula mempunyai hak untuk menyelesaikan masalah dalam suku masing-masing.

b)Semua penduduk sebagai satu ummah.

c)Semua penduduk bersatu, berkerjasama dan betanggungjawab mempetahankan  negara daripada sebarang ancaman, menegakkan keadilan dan membenteras kezaliman.

d)Sumber piagam berasaskan wahyu /al-Quran dan tradisi-tradisi Arab yang tidak betentangan dengan Islam.

e) Semua penduduk mempunyai kebebasan untuk mengamalkan agama masing-masing.

Menjamin kebebasan beragama dalam kalangan penduduk. Sikap saling menghomati antaa satu sama lain tuut diberi keutamaan. Seluuh masyaakat Madinah dianggap sebagai satu ummah.Masyarakat Madinah dilarang bermusuhan antaa satu sama lain.

f) Jaminan keselamatan kepada semua penduduk selagi mereka mematuhi piagam.[4]

---

[1]Mahayudin Hj.Yahya et.al.,Sejarah Islam (500-1918) Penggal 2,(Shah Alam:Oxford Fajar,2013),26.

[2]“Sistem Pemerintahan”,dalam  Modul Pengajaran dan Pembelajaran STPM Sejarah, (Putrajaya: Kementerian Pendidikan Malaysia,2013),8.

[3]Mahayudin Hj.Yahya et.al.,Sejarah Islam (500-1918) Penggal 2,26.

[4] “Sistem Pemerintahan”,dalam  Modul Pengajaran dan Pembelajaran STPM Sejarah, 9.